Veilig sportklimaat
In de intensieve en fysieke sport American Football is veiligheid essentieel – niet alleen in spelregels, maar ook in gedrag, omgangsvormen en cultuur. Het initiatief Veilig Sportklimaat (VSK) van NOC*NSF biedt een raamwerk dat helpt om de sport voor iedereen – spelers, coaches, scheidsrechters én ouders – sociaal veilig, respectvol en plezierig te houden.
Wat is het Veilig Sportklimaat?
Het Veilig Sportklimaat is een landelijk programma van NOC*NSF dat gericht is op het bevorderen van een sportomgeving waarin iedereen zich welkom, veilig en gewaardeerd voelt. Het draait niet alleen om het tegengaan van grensoverschrijdend gedrag, maar ook om het actief stimuleren van positieve sportcultuur, respectvolle communicatie en aanspreekbaarheid binnen teams en verenigingen.
Waarom is dit relevant voor American Football?
American Football is een sport met hoge intensiteit, sterke fysieke interactie en veel adrenaline. Dit vraagt extra bewustzijn van gedrag, zowel op als buiten het veld. Coaches hebben hierin een sleutelrol: zij zijn de cultuurdragers en voorbeeldfiguren voor spelers van jong tot oud.
Hoe Pas je VSK Concreet Toe als American Football Coach?
1. Wees een rolmodel in gedrag
Je gedrag als coach wordt gekopieerd door spelers. Laat zien hoe je met respect omgaat met tegenstanders, scheidsrechters en teamgenoten – ook onder druk.
- Spreek geen scheidsrechters negatief toe, ook niet na een fout.
- Geef complimenten voor sportief gedrag (fair play, helpen van een tegenstander).
2. Creëer een cultuur van aanspreekbaarheid
Maak afspraken binnen je team over gewenst gedrag, en spreek elkaar daar ook op aan. Dit begint bij jou als coach.
- Start het seizoen met gedragsregels (bijv. “We zijn altijd op tijd”, “We laten elkaar uitspreken”, “Geen seksistische of racistische grappen”).
- Stel samen een teamcode op en laat spelers tekenen.
3. Zorg voor fysieke én psychologische veiligheid
Fysieke veiligheid begint met goede warming-ups, techniektraining en beschermende kleding. Maar psychologische veiligheid is net zo belangrijk.
- Sta geen pesten, uitsluiting of scheldpartijen toe.
- Zorg dat spelers fouten mogen maken zonder uitgescholden of uitgelachen te worden.
- Geef spelers vertrouwen in plaats van angst voor fouten.
4. Houd toezicht bij jeugdteams
Zorg dat er altijd een tweede volwassene aanwezig is tijdens trainingen, wedstrijden en uitjes. Dit voorkomt onveilige situaties en ongepaste omgangsvormen.
- Maak afspraken binnen je club over het vierogenprincipe (altijd twee volwassenen bij jeugd).
- Organiseer teamactiviteiten waar ouders en begeleiders bij betrokken zijn.
5. Volg de Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) richtlijn
Laat alle trainers en begeleiders binnen je club een gratis VOG aanvragen.
- Vraag als club een VOG aan via www.gratisvog.nl
- Neem dit op in jullie vrijwilligersbeleid.
6. Ken het “Melden = Normaal” principe
Wees alert op signalen van grensoverschrijdend gedrag en meld dit altijd. Dit is geen klikken, maar beschermen.
- Weet wie de vertrouwenscontactpersoon binnen jouw club of de bond is.
- Maak het onderwerp bespreekbaar in teamoverleggen.
Extra Tips voor American Football Coaches
- Werk met mentale check-ins: vraag tijdens warming-up hoe spelers zich voelen.
- Bouw aan teamcohesie: laat spelers elkaars sterke punten benoemen.
- Laat ook routiniers verantwoordelijkheid nemen in gedrag (bijvoorbeeld teamcaptains).
Winnaars Creëren een Veilige Cultuur
Een veilig sportklimaat is geen bijzaak – het is een randvoorwaarde om te kunnen presteren. Als American Football-coach creëer je niet alleen sterke atleten, maar ook sterke mensen. Door het VSK-principe actief toe te passen, bouw je aan een sportomgeving waarin iedereen groeit – fysiek, mentaal én sociaal.
Meer info & tools:
Vragen of hulp nodig bij implementatie in jouw team?
Laat het weten! Er zijn trainingen, e-learnings en VSK-coaches beschikbaar via de bond of via NOC*NSF.